Jest spora ilość osób, które są fanami posiadania kominka w swoim domu. Służy on nie tylko do ogrzewania konkretnych pomieszczeń — czasami ogrzewa nawet całe mieszkanie. Kominek pozwala na stworzenie przytulnego klimatu oraz na doświadczenie przyjemnego dla oka widoku palącego się drewna. Ogrzewanie jedynie kominkiem najczęściej stosuje się w małych domach letniskowych — ponieważ ogrzewanie tylko takim sposobem większego domu mogłoby być uciążliwe. Kominek jednak jest świetnym wsparciem głównego systemu ogrzewania. Dzięki temu w zimniejsze miesiące można wygenerować dodatkowe ciepło. Jedyną wadą użytkowania kominka jest występujący pył i sadza w powietrzu oraz problem z rozprowadzeniem ciepła w pomieszczeniach. Jak planując budowę kominka zaradzić tego typu problemom?
Rekuperacja — czyste powietrze w domu
Podczas użytkowania kominków naturalne jest to, że w powietrzu mogą się pojawić zanieczyszczenia — sadza czy popiół. Trafiają nie tylko do naszych domów, lecz — przede wszystkim — do atmosfery. Aby zmniejszyć produkcję tych szkodliwych pyłów, należy palić w kominku drewnem odpowiedniej jakości i suchym. Oczywiście nie pali się drewnianymi odpadami po meblach czy paletach — jest to kategorycznie zabronione. Co jeszcze można zrobić, aby w naszych domach nie krążyły niepotrzebne zanieczyszczenia? Warto zdecydować się na zastosowanie rekuperacji. Co to dokładnie jest i jak działa?
Rekuperacja to metoda oczyszczania powietrza w pomieszczeniach przy równoczesnym odzyskiwaniu ciepła. Dzięki zastosowaniu rekuperatora możliwe jest osiągnięcie wysokiej jakości powietrza, które będzie zdrowe dla naszego organizmu. To rozwiązanie nie tylko pozwala na pozbycie się pyłów i zanieczyszczeń o dużych frakcjach, lecz również zmniejsza stężenie dwutlenku węgla oraz wilgoci. Rekuperator posiada wbudowane filtry, które oczyszczają powietrze wlatujące do domu, pozbawiając go pyłów, szkodliwych aerozoli czy nawet bakterii. Pozwala to na oddychanie pełną piersią oraz zapobiega powstawaniu pleśni czy grzybów, które szczególnie są groźne dla astmatyków czy osób mających problemy z oddychaniem.
Zasada działania rekuperatora oraz jego rodzaje
A jak dokładnie działa rekuperator? Jest to układ wyciągów i nawiewów, które z jednej strony pobierają ogrzane, ale zanieczyszczone powietrze z wnętrza budynku, a z drugiej strony wciągają czyste i przefiltrowane, lecz zimne powietrze z zewnątrz. Zastosowanie mechanizmu wymiany ciepła pomiędzy tymi dwoma strumieniami powietrza pozwala na zachowanie odpowiedniej temperatury w domu. Wymiennik ciepła zbudowany jest zazwyczaj z metalowych płytek, którymi krzyżowo przepływają oba strumienie powietrza. Z tego powodu nazywa się go wymiennikiem krzyżowym. Jest to tanie i proste rozwiązanie, jednak jego wydajność wynosi od 50 do 70%. Dodatkowo, urządzenie kiepsko znosi ujemne temperatury — już poniżej -2°C, może pojawiać się oszronienie instalacji, co znacznie utrudnia jego pracę.
Istnieją również inne typy wymienników ciepła do zastosowania w rekuperatorach. Wymiennik obrotowy posiada wyższy poziom wydajności niż ten krzyżowy (70-85%), natomiast czasem bywa nieszczelny i powietrze zużyte miesza się ze świeżym. Wadę tę rekompensuje brak możliwości oszronienia układu w niskich temperaturach — chroni przed tym specjalna budowa rekuperatora. Jak sama nazwa wskazuje, głównym elementem jest obracający się, metalowy wirnik, który raz wypuszcza świeże powietrze, a raz przekazuje ciepło, usuwając to zużyte. Kolejnym rodzajem jest wymiennik przeciwprądowy. Również zbudowany jest z płytek metalowych, jednakże są one ustawione do siebie równolegle, co znacznie zwiększa wydajność takiego układu. Dochodzi ona nawet do 95%, co w porównaniu z krzyżowym wymiennikiem ciepła, jest bardzo dobrym wynikiem.
Ciekawe rozwiązanie oferuje wymiennik entalpiczny. Jest zbudowany podobnie jak przeciwprądowy, z tą różnicą, że oprócz odzyskiwania ciepła, potrafi zwrócić odpowiednią ilość wilgoci. Dzieje się to przy pomocy specjalnych membran, które wyrównują poziom zawartości wody. W zimowej porze szczególnie odczuwa się nadmierną suchość powietrza, co powoduje często podrażnienia skóry i oczu, oraz często niekorzystnie wpływa na układ oddechowy, wywołując suchość gardła czy kaszel i chrypę. Montaż rekuperatora z taką funkcją może pomóc uniknąć nieprzyjemnych objawów suchego powietrza. Niestety, takie rozwiązanie jest znacznie droższe od innych, prostszych wymienników ciepła.
Wspólna praca kominka i rekuperatora
Problem czystości powietrza jest jak najbardziej do rozwiązania, ale czy rekuperator może pomóc w rozprowadzaniu ogrzanego powietrza w całym domu? W przypadku, gdy kominek jest tylko dodatkowym źródłem ogrzewania, można jak najbardziej opierać się na pracy rekuperatora, z tym że powinno się wyposażyć kominek w dodatkowy wentylator, zapewniający dopływ świeżego powietrza. Dzięki temu poprawia się proces spalania w kominku, a przy pomocy rekuperatora powietrze jest sprawnie rozprowadzane po całym domu.
W przypadku ogrzewania budynku wyłącznie kominkiem powinno się zdecydować na osobno pracujący układ wentylacji oraz system dystrybucji gorącego powietrza. Dzięki temu nie naraża się rekuperatora na uszkodzenie, natomiast oba układy mają szansę działać poprawnie i wydajnie.
Jak widać, szeroki wybór rekuperatorów ułatwia wybór tego właściwego. Więc jeżeli już zapadła decyzja o budowie kominka, warto rozpatrzyć instalację takiego rozwiązania w naszym domu. Montaż rekuperatorów jest wręcz zalecany w domach, w których znajdują się kominki. Można wtedy bez obaw cieszyć się z ciepła i blasku, jaki daje płomień oraz równocześnie nie myśleć o ewentualnym pyle czy zanieczyszczeniach związanych ze spalaniem drewna. Taki system pozwala na maksymalne wykorzystanie ciepła i równoczesne zadbanie o jakość wdychanego powietrza. Oczywiście należy dołożyć starań, aby palone drewno nie przyczyniało się do wzmożonej produkcji pyłów i szkodliwych gazów. Wszystko dla zdrowia naszego i naszych sąsiadów.